Yüksek zekaya sahip bireylerin başarıları konusunda şüpheye düşmesi durumu olarak tanımlanan imposter sendromu, sahtekarlık fenomeni adıyla da biliniyor. Imposter sendromu belirtileri taşıyan kişiler, hayattaki kazanımlarının bir şans sonucu ortaya çıktığını düşünerek, yeteneklerinden şüphe ediyor.
Profesör Ronald Riggio'ya göre, imposter sendromu kendisini şu belirtilerle ele veriyor: Başarılarınızı şansa veya dışsal faktörlere bağlama. Eleştirilere, hatta yapıcı ve faydalı olanlara bile aşırı duyarlılık gösterme. Yeteneklerinizi küçümseyip fırsatları değerlendirmeme. Yetersizlik hissinin fark edilme korkusu.
İmposter sendromu, yalnızca günlük yaşamda değil, profesyonel hayatta da kişinin yaşamını olumsuz etkileyebilir. Doktorlar ve avukatlar gibi başarılı profesyoneller dahil olmak üzere pek çok insan, imposter sendromu nedeniyle iş hayatında ilerlemekte güçlük çekebiliyor. Korn-Ferry tarafından yapılan bir anket, CEO’ların yüzde 70'inden fazlasının zaman zaman sahte kimlik sendromuyla baş başa kaldıklarını ortaya koydu.
İmposter sendromu; kaygı, özgüven eksikliği, korku ve stres gibi olumsuz duygulara yol açabilir. Kişi, işini yapma yeterliliğine sahip olmadığını düşündüğü için erteleme davranışını tekrarlayabilir. Bu sendromu yaşayan kişiler, genellikle aşırı mükemmeliyetçi olurlar ve bu durum iş başarısını engelleyebilir.
İmposter sendromunun hayata etkileri her zaman olumsuz yönde olmayabilir. Kişi, kendini kanıtlama arzusuyla motivasyonunu artırabilir ve zorlu görevlerle karşılaştığında proaktif olabilir. Önemli olan, şüphe duygusunu kişisel gelişim için kullanmak ve kaygıyı, kendiniz için faydalı hale getirebilmektir.