Kelağayı, Azerbaycan kültürünün bir parçasıdır. 2014'te kelağayı UNESCO'nun Somut olmayan kültürel miras listesine dahil edilmiştir. Peki, kelağayı nedir? İşte kelağayı geleneğinin tarihçesi...
Kelağayı, Azerbaycan'da kadınlar için dört köşeli ipek iplikten yapılan baş örtüsüdür. Azerbaycan'ın batı bölgesinde kelağayıya bazen çargat da denir. 19. yüzyılın sonlarında ve 20. yüzyılın başlarında Azerbaycan'ın geleneksel kelağayıcılık merkezleri, özellikle Rusya'dan ithal edilen düşük maliyetli fabrika mallarının yaygınlaşması sonucunda ve çeşitli siyasi ve sosyo-ekonomik nedenlerden dolayı üretim yerlerini değiştirdi ve kelağayının üretimi sadece iki merkezde yoğunlaştı.
KELAĞAYI GELENEĞİNİN TARİHÇESİ
Azerbaycan'da kelağayının üretimi eski zamanlardan beri bilinmektedir. Bazı kaynaklar, kadınların modern kelağayılara benzer başörtüsü kullanımının MÖ V-VI yüzyıllarda İran Kralı I. Darius dönemindeki saray kadınları arasında yaygın olduğu belirtmektedir.
Orta Çağ'da Azerbaycan'da kelağayı üreten küçük işletmeler mevcuttu. Tarihçi Mais Jafarov'a göre kelağayı başta bireysel olarak imal edilse de sonradan kelağayı üreten özel işletmeler ortaya çıktı.
19. yüzyılın sonlarında ve 20. yüzyılın başlarında Azerbaycan'ın geleneksel kelağayıcılık merkezleri, özellikle Rusya'dan ithal edilen düşük maliyetli fabrika mallarının yaygınlaşması sonucunda ve çeşitli siyasi ve sosyo-ekonomik nedenlerden dolayı üretim yerlerini değiştirdi ve kelağayının üretimi sadece iki merkezde (Baskal ve Gence) yoğunlaştı.